up/down regulation , rebound, paradoxical effect

[tintin_hcu]

สามอย่างนี้สัมพันธ์กันอย่างไรครับ

[SinWiSuth]

เอาแบบที่ผมเข้าใจเลยนะครับ ไม่อ้างอิงอะไร ^ ^
ผิดถูกไม่รู้ อิอิ

Up regulation เกิดเนื่องจากกระบวนการบางอย่างมีผลทำให้ร่างกายเสียสมดุลไป
เช่น ยา BBs ไปปิดกั้นตัวรับ beta ทำให้จากที่ NE เคยกระตุ้นได้หมด ก็กระตุ้นไม่ได้ทั้งหมด
ร่างกายจึงตอบสนองในทางตรงกันข้าม ด้วยการเพิ่มจำนวน receptor เพื่อจะรักษาสมดุลของร่างกาย
จนได้สมดุลใหม่ คือสมดุลของการกระตุ้นและการยับยั้งที่นับผลของยา BBs เข้าไปด้วย

ทีนี้ร่างกายมันจะเสียสมดุลตรงนี้ได้ หากว่าหยุดยา BBs กระทันหัน
ทำให้ NE จับกับ receptor ได้มากขึ้น (ไม่มีตัว BB ขัดขวาง และปริมาณของ receptor ก็มากขึ้นด้วย)
ทำให้เกิดผลในทางกระตุ้นแทน ตรงนี้คือ rebound effect

ดังนั้นยาหลายตัวที่ออกฤทธิ์กับ receptor จึงไม่ควรหยุดยากระทันหัน แต่แนะนำให้ค่อยๆ ลดยาลงเพื่อให้ร่างกายปรับตัวได้ทัน

คำว่า down regulation ก็จะเกิดในทางตรงกันข้าม คือยามีผลกระตุ้นตัวรับ
ร่างกายจึงตอบสนองไปในทางเพิ่มการยับยั้ง

ผมคิดว่า paradoxical ไม่ค่อยเข้าพวกนะครับ
เราจะพูดถึงคำนี้ในคนที่กินยาแล้ว ได้ผลแตกต่างจากที่ชาวบ้านเค้าได้กัน
เช่น ยาลดน้ำมูกกินแล้วง่วง แต่ในเด็กเล็กๆ อายุน้อยกว่า 1-2 ปี จะได้ผล alert แทนได้ในบางคนครับ

[tintin_hcu]

ขอบคุณครับ คือว่าคนไข้เป็นไมเกรนทุกวันตอน 10 โมงเช้า หาสาเหตไม่พบสิ่งที่น่าจะกระตุ้น อย่างเช่นความเครียด การพักผ่อนน้อย
แต่สงสัยเรื่องกาแฟครับ คนไข้กินทุกวัน คิดว่าอาจะเกี่ยวกับreceptorหรือเปล่าครับ เพราะมีคนมาตอบในfbครับว่า กินcarfergotนานๆไม่หายเพราะเรื่องup/down regulation ครับ แล้วต้องให้หยุดกาแฟ เพราะมีคาเฟอีนซึ่งมีผลกับเรื่องup down ด้วย

[tintin_hcu]

ทีนี้ร่างกายมันจะเสียสมดุลตรงนี้ได้ หากว่าหยุดยา BBs กระทันหัน
ทำให้ NE จับกับ receptor ได้มากขึ้น (ไม่มีตัว BB ขัดขวาง และปริมาณของ receptor ก็มากขึ้นด้วย)
ทำให้เกิดผลในทางกระตุ้นแทน ตรงนี้คือ rebound effect


ผมมองว่า พอหยุดยา (ถอนยา) ทำให้เกิดผลในทิศทางเดียวกับสภาวะของร่างกายปกติที่ถูกกระตุ้นด้วยNE เพียงแต่จะมีefficacyมากๆๆ กว่าเดิมเพราะ มีreceptor มากขึ้น มองอย่างนี้ก็ได้ใช่ไหมครับ