ปัจจุบันคนไทยกำลังเผชิญปัญหากับปัจจัยเสี่ยงในการใช้ยา ซึ่งสามารถนำไปสู่ความเจ็บป่วย และทำลายสุขภาพในหลาย ๆ ด้าน และยังมีปัจจัยเสี่ยงจากการเข้าไม่ถึงยา มีการใช้ยามากเกินความจำเป็นอาจนำไปสู่อันตรายซึ่งมีสาเหตุมาจากปัญหาสูตรตำรับ คุณภาพ ปริมาณของยา และการใช้ยาที่ไม่เหมาะสม ซึ่งประชาชนบางส่วนมักจะซื้อยามารับประทานเองแต่กลับไม่หาย โดยที่ไม่รู้ว่าเป็นผลมาจากการใช้ยาไม่ตรงกับโรค โดยที่ไม่ได้ปรึกษากับทางแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
ที่โรงแรมทวินทาวเวอร์ แผนงานสร้างกลไกเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.) ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และ เครือข่ายเภสัชกรโรงพยาบาลชุมชน จัดการประชุม ?การพัฒนาระบบการทบทวนทะเบียนตำรับยา? มีการอภิปรายในเรื่อง ?สภาพปัญหาทะเบียนตำรับยาที่พบในประเทศไทย? ภายในงานได้มีการเรียกร้องเพิกถอนทะเบียนตำรับยาแก่สำนักคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เนื่องจากพบปัญหายาที่ไม่เหมาะสม ทะเบียนตำรับยาไม่เหมาะสม ซึ่งอาจก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้บริโภคได้
เกี่ยวกับเรื่องนี้ ผศ.ดร.ภญ. นิยดา เกียรติยิ่งอันศุลี หน่วยปฏิบัติการวิจัยเภสัชศาสตร์สังคม (วจภส.) บอกว่า ?ประเทศไทยประสบปัญหาการใช้ยาไม่เหมาะสม ส่วนหนึ่งมาจากปัญหาของระบบการขึ้นทะเบียนตำรับยาที่ยังล้าหลัง ไม่ทันสมัย จากการสำรวจพบว่า ขณะนี้มียาจำนวนมากที่มีสูตรยาไม่เหมาะสมต่อการใช้ในปัจจุบัน เช่น ยาปฏิชีวนะบางรายการที่ยังมีการบรรจุในรูปแบบซอง ส่งผลต่อความคงตัวของยา ทำให้ยาเสื่อมคุณภาพได้เร็ว ขณะที่บางรายมีลักษณะของขวดใส่ยา กล่อง บรรจุภัณฑ์ รวมทั้งชื่อการค้าที่เหมือนกัน แต่กลับมีตัวยาคนละชนิด ส่งผลให้ประชาชนเกิดความสับสน เข้าใจผิด รับประทานยาแล้วไม่หาย โดยไม่รู้ว่าเป็นผลจากการใช้ยาไม่ตรงกับโรค และเสี่ยงต่อการเกิดอันตรายต่อสุขภาพ?
จากการที่เครือข่ายเภสัชกรโรงพยาบาลชุมชน ได้ทำการสำรวจปัญหายาไม่เหมาะสมในชุมชน โดยได้มีการสำรวจในพื้นที่ 10 จังหวัด 4 ภาค พบปัญหายาไม่เหมาะสมที่หลากหลาย ทั้งทะเบียนตำรับยาไม่เหมาะสม ยาที่มีบรรจุภัณฑ์ที่ก่อให้เกิดความเข้าใจผิดด้านสรรพคุณการรักษาและวิธีการใช้ยา ชื่อยาสามัญต่างกันแต่ที่มีชื่อทางการค้าคล้ายกันมาก ซึ่งผู้ที่ได้ทานยาเข้าไปอาจเกิดอันตรายได้
เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว ภญ.ดาริน จึงพัฒนาวดี ประธานชมรมเภสัชชนบท ได้บอกว่า ?ปัจจุบันมีตำรับยาที่ไม่เหมาะสมถูกขึ้นทะเบียนเป็นจำนวนมาก โดยยาบางชนิดไม่ควรรับประทานคู่กันแต่ถูกผสมลงในเม็ดยาเดียวกัน ชมรมเภสัชกรชนบทจึงขอเสนอให้ อย. เพิกถอนทะเบียนตำรับยาที่ไม่เหมาะสม 4 รายการ ดังนี้ 1.
ยาแอสไพรินสำหรับเด็ก ขนาด 75-375 มก. เพื่อลดไข้ บรรเทาอาการปวด มักเกิดอาการของโรคต่างๆ ที่เกิดขึ้นพร้อมๆ เนื่องจากมีข้อบ่งชี้ห้ามใช้ยาลดไข้แอสไพรินในเด็กกันและวัยรุ่นที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปีรวมทั้งสตรีที่ให้นมบุตรโดยเด็ดขาด เพราะอาจมีโอกาสเสี่ยงต่อการ เกิดอาการรายส์ ซินโดรม(Reye's syndrome) ซึ่งมีผลกระทบต่อทุกอวัยวะในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสมองและตับของผู้ป่วย
2.
ยาแก้ทางเดินปัสสาวะอักเสบ ขับปัสสาวะที่มีสีฟ้า เป็นส่วนประกอบเนื่องจากยาไม่มีประสิทธิผล ประชาชนมีการนำไปใช้ในทางที่ผิด เช่น ใช้เพื่อขับยาบ้า ซึ่งอาจเกิดอันตรายจากภาวะโลหิตจาง?
3.
ยาแก้ท้องเสียที่มียาปฏิชีวนะเป็นส่วนประกอบ เนื่องจากยาไม่มีประสิทธิผลด้านการรักษา อาจก่อให้เกิดอันตรายจากการดื้อยา และยังพบว่าเป็นสารก่อมะเร็งในสัตว์ทดลอง ภาวะมองภาพไม่ชัด โลหิตจาง
4.
ยา amoxycillin powder 125 mg ชนิดซอง เป็นยาที่ใช้รักษาโรคเกี่ยวกับการติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจ คอ ช่องหู เป็นต้น เนื่องจากยานี้เป็นรูปแบบยาที่ไม่เหมาะสม แม้ว่ายาดังกล่าวไม่ได้มีการผลิตติดต่อกันเกิน 2 ปี ซึ่งเป็นผลให้ถูกยกเลิกทะเบียนยาไปตามกฎหมาย และทำให้เกิดการดื้อยา ขนาดของยาไม่แน่นอน กรณีที่ต้องแบ่งใช้ เพื่อเป็นการป้องกันปัญหาการกลับมาขอขึ้นทะเบียนเพื่อผลิตอีกครั้งในอนาคต จึงขอให้เพิกถอนทะเบียนยาดังกล่าว?
ด้านภญ.วรสุดา ยูงทอง ผู้แทนสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา ได้เปิดเผยว่า ?ข้อกฎหมายที่สำคัญในการทบทวนทะเบียนตำรับยา มาตรา 86 ยาใดที่ขึ้นทะเบียนตำรับยาไว้แล้ว หากภายหลังปรากฏว่ายานั้นไม่มีสรรพคุณตามที่ขึ้นทะเบียนไว้ หรืออาจไม่ปลอดภัยแก่ผู้ใช้หรือเป็นยาปลอม ตามมาตรา 71(1) หรือยานั้นได้เปลี่ยนไปเป็นวัตถุที่มุ่งหมายสำหรับใช้เป็นอาหารหรือเครื่องสำอางโดยได้รับใบอนุญาตผลิตเพื่อจำหน่าย ตามกฎหมายว่าด้วยการนั้น ให้รัฐมนตรีโดยคำแนะนำของคณะกรรมการมีอำนาจสั่งให้เพิกถอนทะเบียนตำรับยานั้นได้ การเพิกถอนให้กระทำโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา?
?จากการรับฟังความคิดเห็นต่อผลการทบทวนทะเบียนตำรับยาของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย คือ ต้องแจ้งรายการยาที่จะทบทวน พร้อมเกณฑ์การเลือกตัวยา และเหตุผลโดยจัดทำหนังสือเวียนแจ้งผู้ที่เกี่ยวข้องตลอดจน ทางช่องทางอื่น ๆ เพื่อให้ผู้เกี่ยวข้องทราบล่วงหน้าและให้ความเห็นหรือข้อมูลเพิ่มเติมต่อรายการยาเป็นลายลักษณ์อักษร ภายในระยะเวลาที่ อย. กำหนด และรวบรวม วิเคราะห์ความคิดเห็น ข้อมูลของผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย คณะอนุกรรมการทบทวนทะเบียนตำรับยาแผนปัจจุบันสำหรับมนุษย์พิจารณาทบทวนทะเบียนยา ท้ายนี้คณะกรรมการยาพิจารณาทบทวนทะเบียนตำรับยาเสนอรัฐมนตรีฯ ออกเป็นประกาศ คำสั่ง ซึ่งผู้ที่ได้รับผลเสียสามารถยื่นคำร้องต่อศาลตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง หลังได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา?
ชมรมเภสัชกรโรงพยาบาลชุมชน จึงขอเรียกร้องให้มีการเพิกถอนทะเบียนตำรับยา เพื่อเป็นการแสดงเจตนารมย์ในการคุ้มครองผู้บริโภคและเป็นการยืนยันว่ากระทรวงสาธารณะสุขยืนอยู่ข้างประชาชนคนไทยอย่างแท้จริง
ที่มา
http://www.thaihealth.or.th/node/12475เรื่องโดย: ศุภร จรเทศ Team content
www.thaihealth.or.thUpdate: 26-11-52
